Bijsluiter
Let op: het toepassen van ICT kan ernstige bijwerkingen hebben. Leest u daarom deze bijsluiter zorgvuldig en bewaar hem. Het kan nodig zijn deze later nogmaals door te lezen. Raadpleeg een organisatieactivist indien de verschijnselen verergeren of zich bijwerkingen voordoen die niet in deze bijsluiter zijn vermeld.
- Wat is ICT en waarvoor wordt het gebruikt?
ICT heet voluit Informatie- en Communicatie Technologie. Het bevat informatiesystemen, telecommunicatie en computers. Hulpstoffen zijn onder andere systemen, netwerken, databanken en websites, alsmede programmatuur, specifieke managementaberraties en administratieve software. Vaak toegediend in een bedrijfskundige context.
- Wat moet u weten voordat u dit hulpmiddel gebruikt?
Vanuit bedrijfskundig gezichtspunt geldt ICT als systeemversterkend. Systemen gelden als harde organisatie-elementen. Zeker in combinatie met versterking van strategie en structuur kan toepassing – zeker op termijn – tot onverwachte verborgen en neveneffecten leiden die het primaire effect gemakkelijk kunnen overtreffen. Toediening wordt in de regel implementatie genoemd. Vanuit een ander gezichtspunt heet dit: door de strot duwen. Dit gaat gepaard met weerstand.
- Hoe wordt ICT gebruikt?
ICT wordt gebruikt om de nauwkeurigheid en voorspelbaarheid van het bedrijfsproces te versterken. Het handelen van personen dient daarop te worden gedisciplineerd. Dit gebeurt met training en change managementtechnieken, waaronder competentiemanagement. Ook andere interventies uit het ‘the-system-comes-first’ taylorisme uit de vorige eeuw worden (soms in verlichte vorm) hergebruikt om de vaak hoge investeringen voor mislukking te behoeden.
- Mogelijke bijwerkingen
Langdurige onderdrukking van het zelforganiserend vermogen van mensen kan leiden tot burnout, verlies aan menselijke waardigheid en beroepszeer. In de omgeving van professionals die met mensen werken, ontstaat door de toegenomen Angelsaksische wijze van aansturing een ontwijkingsverschijnsel dat rationaliteitsschaamte wordt genoemd. Vakmanschap kan niet meer tot ontplooiing komen als gevolg van het psychologische neveneffect dat bekend staat als aangeleerde hulpeloosheid en gaat gepaard met lijntrekkerij (‘soldiering’).
- Aanvullende informatie
De termen ICT en automatisering worden doorgaans gebruikt wanneer sprake is van rationalisering van het bestaande voortbrengingsproces. Men spreek dan ook wel van 1.0 (één punt nul). Buiten stringent geordende systemen is de laatste jaren op grote schaal technologie beschikbaar gekomen die wel aansluit bij het natuurlijk zelforganiserend vermogen van mensen. Dit wordt om die reden 2.0 (twee punt nul) genoemd. Toepassing van 2.0 technologie leidt juist tot tegenovergestelde effecten; omzeiling cq. afbraak van regimes, waaronder dictaturen en managementbureaucratieën. Vooral als zogenoemde leiders doorhebben dat de verandering zonder hen is begonnen, kunnen deze buitengewoon gewelddadig reageren in een poging de 1.0 ordening te herstellen.